در تاریخ عکاسی بسیاری از عکاسان و خبرنگاران و حتی افراد عادی عکس هایی ثبت کردهاند که جهان را تکان داده است. کم نبودهاند تصاویری که پس از انتشار، افکار عمومی جهان و حتی سیاستمدان جهان را تحت تاثیر قرار داده، تاریخ را عوض کردهاند و به تکان دهنده ترین عکس های تاریخ تبدیل شده اند. جای بسی شرمساری است که زمین دوستداشتنی ما، از ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تاکنون، شاهد بیش از ۱۴۵۰۰ جنگ بودهاست. در این جنگها، ۳/۵ میلیارد انسان کشته شدهاند! جنگ، دهشتناکترین و تراژیکترین بخش از فرهنگ انسان است از این میان برخی معروفتر هستند که با هم مروری خواهیم داشت به عکس های که دنیا را تکان دادند.

در المپیک ۱۹۶۸ مکزیک، دو ورزشکار سیاه پوست آمریکایی «تامی اسمیت» و «جان کارلوس» که به ترتیب موفق به کسب مدالهای طلا و برنز دوی دویستمتر شدند، در حالی روی سکو رفتند که هنگام پخش سرود ملی آمریکا به پرچم این کشور نگاه نکردند و با مشتهای گرهکرده و برافراشته بر بالای سر سکوت کردند تا به این ترتیب، به نژاد پرستی در این کشور اعتراض کنند. این عکس بعدا به سیاسیترین عکس تاریخ المپیک تبدیل شد.

مردی از خرید به خانه برمیگردد، که ناگهان در جریان شورش اعتراضی دانشجویان چینی در مقابل تانکهای ارتش چین در میدان (تیان آن من) میایستد و مانع حرکت آنها میشود. عکس گرفته شده از این ایستادگی نماد مبارزه مردم چین علیه حکومت آن زمان میشود. اما این پایان کار تاثیرگذاری عکس نبود چرا که حتی بعدها و در مواقعی مشابه از آن به عنوان نمادی جهانی استفاده میشود. این اعتراضات که با حضور بیش از صدهزار نفر برگزار شد، نهایتا با قتل عام تعدادی از دانشجویان معترض (چیزی بین ۲۴۱ تا دو هزار و ششصد نفر) سرکوب شد. از سرنوشت این مرد خبری در دست نیست و فعالان حقوق بشری چینی میگویند هنوز هم در زندان است.
زندان ابوغریب در عراق بعد از آن سر زبانها افتاد که یکی از تکان دهنده ترین عکس های تاریخ که نشان دهنده بدرفتاری و شکنجه سربازان آمریکایی با زندانیان عراقی بود از آن به بیرون درز کرد. انتشار این عکسها و به خصوص این عکس، جهانیان را نسبت به آنچه در عراق میگذشت آگاهتر کرد و موجی از انتقادها را علیه نظامیان آمریکایی و (دونالد رامسفلد) وزیر دفاع وقت به راه انداخت.
رابرت کاپا عکسی از یک سرباز آمریکایی را در حال پیشروی در ساحل نرماندی در جگ جهانی دوم ثبت کرد. این عکس چندی بعد در مجله لایف چاپ شد تا به نمادی از شکست آلمان نازی و آزادسازی بخشهایی از شمال اروپا تبدیل شود. پیاده شدن در نرماندی (با نام رمز عملیات نپتون) ، اولین عملیات در این جبهه در طول جگ جهانی دوم بود که در ژوئن ۱۹۴۴ با پیاده شدن ۱۶۰ هزار نفر در این ساحل و با کمک بیش از پنجهزار کشتی به انجام رسید تا بزرگترین عملیات دریایی خشکی تمام تاریخ نام بگیرد.
این عکس که توسط عکاس ترک گرفته شده است، توجه جهانیان را به مسالهی پناهجویان سوری جلب کرد. او که مدتها در پی این موضوع بود در ساحل ترکیه لحظهای را ثبت کرد که در آن، فرزند خردسال یک مرد و زن سوری جانش را بر اثر خفگی از دست داده بود. یکی از تکان دهنده ترین عکس های تاریخ که به سرعت در شبکههای احتماعی دست به دست چرخید و تبدیل به نمادی از مصائب این پناهجویان شد. پدرش هر چقدر تلاش کرد نتوانست جان آیلان و برادرش را نجات دهد و او سرانجام بر ساحل شنی دریا آرام گرفت.
در جریان حملات تروریستی یازده سپتامبر، مردی از ترس، خودش را از برجهای تجارت جهانی به زیر انداخت و کشته شد. این عکس، بعدتر به نمادی از ترس و وحشت ناشی از این حملات بدل شد.

این عکس، تصویری کوچک از مصیبتی بزرگ بود. در قحطی سال ۱۹۸۰، نزدیک به ۲۱ درصد جمعیت این منطقه جانشان را از دست دادند که ۶۰ درصد فوتشدگان، کودکان بودند و این عکس خب مصیبت بزرگ را به چشم جهانیان نشاند. در این عکس میبینیم که یک مبلغ مذهبی، دست یک کودک گرسنه را در منطقهی (کاراماجو) اوگاندا گرفته است.
رابرت کاپا یکی از معروفترین عکاسان جهان، عکسی از یک سرباز جمهوریخواه در جنگ داخلی اسپانیا را در لحظهی مرگش در سال ۱۹۳۶ ثبت کرد. جنگ داخلی اسپانیا یک درگیری بزرگ نظامی بود که از سال ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹ ادامه داشت. در این جنگ، جمهوریخواهان از نیروهای معروف به (ملیها) شکست خورند و دورهی طولانی دیکتاتوری ژنرال فرانکو در اسپانیا آغاز شد که تا مرگ او در ۱۹۷۵ ادامه داشت. بعدها در مورد نحوهی ثبت این عکس، تردیدهای فراوانی مطرح شد. هر چند خود عکس نمادی از مرگ جمهوریخواهی و پیروزی دیکتاتوری در این کشور بدل شد.
این عکس (استیو مک کوری) که تنها به نام (دختر افغان) شناخته میشود، بعد از قرار گرفتن روی جلد مجله نشال جنوگرافیک تبدیل به یکی از نمادینترین عکسهای جنگ شوروی و افغانستان شد. به خاطر ترکیببندی رنگها و نوع ثبتش، از این عکس به عنوان (مونالیزای جهان سوم) هم یاد میکنند. صاحب این عکس که شربت گله نام دارد بعدا تبدیل به نمادی از درد و رنج آوارگان افغان در آن زمان شد.
جمعیت در جریان فروپاشی دیوار برلین، در بخشی از قسمت سست دیوار تجمع کردهاند. دیوار برلین به طول ۱۵۵ کیلومتر و به ارتفاع دو متر، پس از پایان جنگ جهانی دوم و طی سال های ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۹، به مدت ۲۸ سال شهر برلین را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم کرده بود. این دیوار اصلیترین نماد جنگ سرد بود که به «پردهی آهنین» مشهور، و فروپاشی آن نماد پایان این کشمکش سیاسی تلقی شد.
در سال ۱۹۳۳ که کوین کارتر فقر و گرسنگی شدید در سودان را مستند کرد این عکس را به ثبت رساند. این عکس، برندهی جایزه پولیتزر شد، ولی خود او چند ماه بعد از دریافت این جایزه بر اثر افسردگی خودکشی کرد که علتش فشار افکار عمومی بود. سوال این بود که بعد از گرفتن یکی از تکان دهنده ترین عکس های تاریخ ، چه بر سر دخترکی که در عکس میبینیم امده و کارتر هم جوابی برای آن نداشت. هر چند عکسش به نمادی از تفاوت گسترده میان کشورهای جهان اول و سوم و درد و رنج مردم این منطقه از آفریقا بدل شد.
یکی از خدمهی (آپولو ۱۱) لحظه تاریخی نخستین تماس فیزیکی انسان با ماه را در سال ۱۹۶۹ ثبت کرد. آپولو ۱۱ نخستین سفینهی سرنشیندار از مجموعه ماموریتهای آپولو بود که بر سطح ماه فرود امد.
در ژوئن ۱۹۶۳، (تچ کوانگ دوک) در اعتراض به دولت سرکوبگر (نگودین دیم) در ویتنام جنوبی خود را به آتش کشید. این عکس، بعدا به نمادی از اعتراضات در مقابل دولت دست نشاندهی ویتنام جنوبی تبدیل شد.
سانحه هیندنبورگ در ژوئن ۱۹۳۷ در نیوجرسی آمریکا. در این عکس کشتی هوایی را میبینید که در اثر برخورد با یک دکل آتش گرفته است. در اثر این آتش سوزی ۹۷ نفر از سرنشینان کشتی هوایی و ۳۵ نفر روی زمین (به علت سقوط کشتی) آتش گرفتند؛ این واقعه باعث شد تا استفاده از کشتی هوایی منسوخ شود.
پدر و پسری پس از ۶۰ سال دوباره با هم عکس میگیرند. اولین عکس در سال ۱۹۴۹ و دومین عکس در سال ۲۰۰۹ گرفته شده است. سومین عکس هم مربوط به مرگ پدر است.
عکس مشهور از اولین جراحی جنین در هفته ۲۱ بارداری؛ این عمل در سال ۱۹۹۹ به خاطر آنکه جنین دچار مهرهشکاف (شکاف مادرزاد مهرهها) بود خیلی زود صورت گرفت. در حین عمل این جنین دست خود را خارج کرد و انگشت جراح را در دست گرفت. در این لحظه “مایکل کلنسی” که برای ثبت تاریخ اولین جراحی داخل رحم در محل حاضر بود عکسی را شکار کرد که افکار عمومی جهان را تحت تاثیر قرار داد.
بالا بردن پرچم در ایوو جیما نام عکسی تاریخی است که در ۲۳ جولای ۱۹۴۵ توسط Joe Rosenthal در خلال جنگ جهانی دوم به ثبت رسید. این تصویر نمایانگر تلاش ۵ سرباز امریکایی برای افراشتن پرچم این کشور بر فراز کوه Suribachi در نبرد ایوو جیما علیه ژاپن است.
نام این پسر، «کریستین گلوکزینسکی» است و در زمان ثبت عکس، تنها ۸ سال داشت. پدر او، مارک گلوکزینسکی، یک گروهبان نیروی دریایی بود و در حین یک گشتزنی در استان الانبار عراق، هدف گلوله قرار گرفت و کشتهشد، آن هم در شرایطی که تنها یک هفته به پایان ماموریت او و گروهش در عراق باقی ماندهبود. تنها با جابجا شدن یک ماشه، کریستین به چهرهی تمام بازماندگانی مبدل شد که پدر، برادر و فرزندان خود را از دست میدهند. اما امید، نیرویی سرکش است که براحتی قابل سرکوب نیست. کریستین پس از این فقدان، شروع به همکاری با نهادی خیریه به نام «فرزند یک سرباز» کرد که وظیفهاش، فرستادن هدایای کریسمس به کودکانی است که یکی از والدین خود را در حین خدمت به ارتش، از دست دادهاند.
عکس “دارکو باندیچ” از “فریدا اوزمانویچ” دختر پناهجوی بوسنیایی که در جنگلهای حومه کمپ آوارگان در بوسنی خود را حلقآویز کرده است. گفته میشود به خاطر کشتار مردان و پسران توسط نیروهای صرب در سال ۱۹۹۵ زنان و مادران وضعیت روحی وخیمی داشتند.
این عکس یک سرباز روسی را در حال نواختن پیانو در سال ۱۹۹۴ در چچن نشان میدهد.
یک زندانی عراقی در حال تسلی دادن به پسرش پسرک ۴ ساله، از دیدن پدرش در نقاب و دستبند ترسیده بود، بنابراین زندانی درخواست کرد تا دستانش را باز کنند و او پسرش را در آغوش بگیرد. این عکس، در سال ۲۰۰۳ گرفته شده.
کشته و سوزانده شدن چهار پیمانکار امنیتی خصوصی از شرکت “بلک واتر” در فلوجه در سال ۲۰۰۴٫ آنطور که خالد محمد عکاس این عکس گفته بدن سوخته آنها بر روی زمین در خیابان کشیده و سپس از روی یک پل بر روی رودخانه فرات به دار آویخته شده است.
این عکس توسط یک عکاس انگلیسی در کمپ گرسنگان آفریقا گرفته شده است. درحالیکه کودک التماس میکند مرد هیچ عکسالعملی نشان نمیدهد.
مرد افغانی که به سرباز آمریکایی مشغول نبرد چایی سبز تعارف میکند. تکا
این عکس در هشتم ژوئن ۱۹۷۲ از دهکدهی ترنگ بنگ (Trang Bang)، در ویتنام گرفته شده است. در طول درگیری میان نیروهای ویتنام شمالی و جنوبی فاجعهای رخ داد. پس از آنکه بمب ناپالم به قریهای در جنوب ویتنام اصابت کرد، اطفال ترسیده و فرار میکنند. فان تای کیم فوک، دختر نه ساله برهنه با بیرون کشیدن لباسهای سوخته اش نجات یافت. او تا هنوز زنده است و در کانادا زندگی میکند. این عکس افکار عامه را در ارتباط با جنگ ویتنام تحت تاثیر قرار داد. نیک یت، عکاس این عکس در سال ۱۹۷۳ برنده جایزه پولیتزر شد.
این عکس یک زوج بنگلادشی را نشان میدهد که قبل از مرگشان در سانحه فرو ریختن کارخانهای در بنگلادش همدیگر را در آغوش کشیدهاند. ما نمیدانیم کلمات آخر آنها چه بوده است، یا آنها در ثانیههای آخر به چیزی فکر میکردهاند. این عکس اما پاسخ تمام این سوالات را در دل خود دارد.
در سال ۲۰۰۸ در طی مراسمی که در روسیه ادوات و تجهیزات جنگی مربوط به جنگ جهانی دوم به نمایش گذاشته شده بود، یک کهنه سرباز روسی متوجه حضور یک تانک T-34 میشود که دقیقا همان تانکی بوده که وی در جبهه جنگ با آن کار میکرده است. وی به نزدیکی تانک رفته و کنار آن زانو میزند.
جنرال (انگوین گوک لویا) یک زندانی ویت کنگی را بدون محاکمه اعدام میکند. این عکس که (ادی آدامز) آن را در (سایگون) ثبت کرده بودن، تبدیل به یکی از عکسهای نمادین جنگ ویتنام شد. اعتراضات ضد جنگ در پی انتشار این عکس آنقدر بالا میگیرد که نیکسون رئیس جمهور وقت امریکا دستور خروج واحدهای زمینی این کشور از ویتنام را صادر میکند. ادی آدامز هم چندی بعد در گفتگویی با مجله تایم از جنجال ناشی از این عکس و اقدامش ابراز تاسف کرده و میگوید: ژنرال، آن ویت کنگی را کشت، من هم ژنرال را کشتم، با دوربینم. هنوز هم عکاسی قویترین سلاح جهان است.